Het Hof van Justitie heeft recentelijk uitspraak gedaan in de zaak tussen Playboy en Geenstijl. Daarin werd door Playboy geklaagd dat Geenstijl zonder toestemming een link had geplaatst naar foto’s (van Playboy) die ondanks hun auteursrechtelijke bescherming waren geplaatst op een tweetal sites, nog voordat het blad werd gepubliceerd. De foto’s stonden eerst op een Australische sites, waarnaar Geenstijl op haar site een link had geplaatst. Uitgever Sanoma vreesde voor een daling van de verkoop, zodat er actie werd ondernomen. De Australische site verwijderde de foto’s.
Geenstijl plaatst vervolgens echter een nieuwe link op haar site, waarbij werd verwezen naar een Amerikaanse site. Ditmaal waren de foto’s daarop te zien. De uitgever ondernam opnieuw actie, waarna ook de Amerikaanse site de foto’s verwijderde, maar de links naar beide sites liet Geenstijl staan. Uiteindelijk werd tot aan het Europese Hof van Justitie geprocedeerd over de vraag of het hyperlinken van door het auteursrecht beschermende foto’s die zonder toestemming van de rechthebbende online zijn gezet, onrechtmatig is.
Als een foto met het auteursrecht beschermd is, dan houdt dit in dat de rechthebbende het exclusieve recht heeft om werken mee te delen aan het publiek. Het Europese Hof oordeelde in het verleden al dat hyperlinken niet een dergelijke mededeling betreft, mits het gaat om materiaal dat met toestemming van of door de rechthebbende zelf online is gezet. Als de foto dus door de rechthebbende zelf online is gezet en publiekelijk toegankelijk is gemaakt, dan staat het eenieder vrij daarnaar te hyperlinken. De vraag die nu rees is of dit ook geldt voor materiaal dat zonder toestemming online is gezet, althans materiaal waarvan niet duidelijk is of dit met toestemming online is gezet.
In de zaak van Geenstijl tegen Playboy ging het om materiaal waarvan helder was dat zij niet met toestemming van de rechthebbende online was gezet. Het Europese Hof oordeelt dat hyperlinken naar dergelijke materiaal in beginsel heeft te gelden als een mededeling aan het publiek en dus door het auteursrecht beschermd wordt. Daarbij acht het Europese Hof wel van belang onderscheid te maken tussen wie er linkt, waarom er gelinkt wordt en welke kennis de partij heeft die de hyperlink plaatst. Zo wordt voor een onderneming met winstoogmerk aangenomen dat zij willens en wetens hyperlinkt, terwijl het materiaal auteursrechtelijk wordt beschermd.
Een grote groep instellingen en personen valt echter in deze categorie (te denken valt aan: zoekmachines, kranten, prijsvergelijkingssites en bloggers). Vanwege deze uitspraak van het Europese Hof moeten zij in de toekomst aldus bij elke link achterhalen welke informatie auteursrechtelijk is beschermd en welke niet. Voor wat betreft privépersonen is er wel wat meer ruimte. Alleen als de betreffende persoon van meet af aan wist of moest weten dat het om illegaal gepubliceerd materiaal gaat, dan is voor het hyperlinken naar dat materiaal toestemming vereist (van de rechthebbende).
Het continu moeten nagaan of werken auteursrechtelijk zijn beschermd, is geen wenselijke situatie. Het druist in tegen de fundamentele werking van het internet en ook zullen de kosten om na te gaan of materiaal auteursrechtelijk is beschermd onacceptabel hoog zijn. Op dit punt is nog van belang te beseffen dat de advocaatkosten van de beschermde auteur door de overtreder volledig betaald moeten worden.
Het is dan ook te hopen dat deze uitspraak plaats gaat maken voor betere nieuwe wetgeving. Tot die tijd moet men echter oppassen met hyperlinken!
Als u na het lezen van dit blog nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met Schakenraad Advocaten. Wij zijn bereikbaar op telefoonnummer: 040 – 244 76 08.