De Philips Dreamstation1, een slaapapneu (of CPAP)-apparaat dat al maanden het nieuws haalt. Het apparaat wordt gebruikt door mensen waarbij de ademhaling tijdens het slapen stokt of zelfs kortdurend stopt. De gevolgen van slaapapneu op het dagelijks functioneren en de gezondheid van patiënten kunnen groot zijn. Een slaapapneu-apparaat zorgt ervoor dat er ‘s nachts een continue stroom aan zuurstof via een masker in de luchtwegen worden geblazen. Waarom haalt dit specifieke Philips-apparaat al zo lang het nieuws? Eerst even de feiten.
Feiten
In juni 2021 kwam Philips met een wereldwijde waarschuwingsmededeling over de Dreamstation1. In september begon Philips in Nederland met een grote terugroepactie. Het geluiddempende schuim in het apparaat kan afbrokkelen waardoor patiënten deeltjes kunnen binnenkrijgen. Ook komen er mogelijk bepaalde chemicaliën vrij. Dit kan ernstige gevolgen hebben: de deeltjes kunnen zelfs kankerverwekkend zijn. In Nederland bevinden zich zo’n 85.000 Dreamstation1-apparaten. Patiënten staan met de rug tegen de muur. Het simpelweg niet meer gebruiken van het apparaat is óók gevaarlijk. Nederlandse longartsen hebben bijvoorbeeld geadviseerd door te gaan met het gebruik, omdat het aan de kant schuiven van het apparaat, juist door de aandoening, te risicovol is.1
Productaansprakelijkheid
De wet (art. 6:185 BW) zegt dat een producent aansprakelijk is voor de schade die wordt veroorzaakt door een gebrek in zijn product. Een product is gebrekkig als het niet de veiligheid biedt die je ervan mag verwachten. Dit is het geval wanneer het product bij normaal gebruik een risico op schade in het leven roept. Als gebruiker zal je moeten bewijzen dat er sprake is van een gebrekkig product waardoor er schade is ontstaan (art. 6:188 BW).
Dreamstation1
In het geval van de Dreamstation1 is het lastig aan te tonen dat er sprake is van een gebrekkig product. Zo is het moeilijk te beoordelen of chemicaliën zijn vrijgekomen en/of er deeltjes in het apparaat zijn verbrokkeld. Daarnaast is het lastig om aan te tonen dat er schade is ontstaan, omdat dat wellicht op dit moment nog niet zo is, maar op een later moment wel. Is het dan een verloren zaak? Dat niet, want in sommige gevallen is het niet nodig om te bewijzen dat een individueel product gebrekkig is. Het Europese Hof van Justitie heeft in 2015 geoordeeld dat een product onder bepaalde voorwaarden kan worden gezien als gebrekkig, als de hele serie van het product een mogelijk gebrek bevat.2 Ook deze zaak ging over medische hulpmiddelen waaraan hoge veiligheidseisen worden gesteld en waarbij kans op schade bij disfunctioneren groot is. Het Hof van Justitie oordeelde dat de producten gebrekkig waren, omdat ze behoorden tot een serie die een mogelijk gebrekkig was. De producent moest de kosten van verwijdering en vervanging van deze serie vergoeden.
De tijd zal leren wat er gaat gebeuren. Duidelijk is dat de kwestie voor patiënten in ieder geval géén betere nachtrust oplevert.
1Zie bijv. https://www.mmc.nl/longgeneeskunde/nieuws/1944/philips-roept-dreamstation-eerste-generatie-terug/
2HvJ EU 5 maart 2015 C-503/13 en C-04/13, (Boston Scientific Medizintechnik/AOK Sachsen-Anhalt – Die Gesundheitskasse (C-503/13) & Betriebskrankenkasse RWE (C-504/13).
Dit artikel is gepubliceerd op 1 februari 2022