De laatste tijd is dit onderwerp vaak in het nieuws. Werkgevers willen graag weten of hun werknemers gevaccineerd zijn en willen daaraan consequenties verbinden. Maar mag dat wel?
Als werkgever moet je zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Je moet dus ook voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat medewerkers besmet raken. Die voorzorgsmaatregelen kunnen bestaan uit het geven van gerichte instructies, medewerkers zo mogelijk -in ieder geval bij klachten- laten thuiswerken, of zorgen voor maatregelen op de werkvloer. Voor een werkgever kan het van belang zijn te weten of de medewerkers gevaccineerd zijn in verband met de te nemen voorzorgsmaatregelen, het bepalen van de locatie waar gewerkt wordt, de veiligheid van collega’s maar ook van bijvoorbeeld klanten, patiënten, medereizigers (als vervoer vanuit de werkgever wordt geregeld) etc.
De Autoriteit Persoonsgegevens heeft te kennen gegeven dat informatie over wel of niet gevaccineerd zijn valt onder de privacybescherming. Een werknemer hoeft dus niet aan zijn werkgever bekend te maken of hij gevaccineerd is of niet. Een werkgever kan een antwoord niet afdwingen en mag gegevens omtrent vaccinatie ook niet bewaren.
Een werknemer dwingen zich te laten vaccineren is in strijd met de lichamelijke integriteit en behoort dus evenmin tot de mogelijkheden.
Kun je bij een sollicitatie selecteren en vaccinatie als voorwaarde stellen voor de openstelling van een vacature? De werknemer hoeft niet te antwoorden. Wel kan een keuringsarts onderzoeken of iemand medisch gezien geschikt is voor de functie. De arts mag de werkgever echter niet informeren omtrent de vaccinatie. Alleen vanwege het feit dat de sollicitant niet gevaccineerd is mag hij niet afgewezen worden.
Indien er veiligheidsrisico’s zijn, indien een werknemer niet gevaccineerd is, moet de werknemer passende beschermingsmiddelen ter beschikking stellen. Als dat niet lukt kan een andere werkplek of ander werk een oplossing zijn. Denk bijvoorbeeld aan een IC-verpleegkundige die niet meer op de IC kan werken. Loonopschorting of ontslag is in beginsel niet aan de orde.
Anderzijds heeft de werknemer ook niet het recht om thuis te werken omdat hij niet gevaccineerd is.
Wat als medewerkers niet met een niet-gevaccineerde collega willen werken? De werkgever kan de werkplek zo veilig mogelijk maken door te laten werken met beschermingsmiddelen, schermen en looproutes. Maar als er een veilige omgeving is gecreëerd, mag de medewerker niet om die reden thuis blijven.
Mag de werkgever de niet-gevaccineerde werknemer dan vragen een negatieve test te laten zien voor hij naar het werk komt? Dit is een vergaande inbreuk op de privacy die door een rechter niet snel zal worden toegestaan, maar het zal mede afhankelijk kunnen zijn van het soort werk en dat verricht wordt en de aard van het bedrijf.
Geldt hetzelfde voor een verplichting mondkapjes te dragen of staat de werkgever daar sterker? Het dragen van mondkapjes kan op grond van het instructierecht wel worden afgedwongen.
Conclusie:
De werkgever heeft weinig mogelijkheden om aan informatie te komen met betrekking tot de vaccinatiegraad van zijn personeel. Hij kan werknemers niet verplichten zich te laten vaccineren. Voor het overige dient hij voldoende bescherming te bieden aan de medewerkers.
Voor nadere informatie over arbeidsrechtelijke kwesties kunt u contact op nemen met Schakenraad Advocaten.