Prijsstijgingen? De Coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben wereldwijd gevolgen voor prijzen. De productie en export in diverse branches kwam stil te liggen tijdens de pandemie. Hierdoor zijn producten schaars geworden waardoor de prijzen van diverse grondstoffen en producten stegen. Stijgende prijzen werken overal door en zorgen sinds 2022 voor flinke inflatie. Dit heeft ook invloed op lopende verplichtingen uit een overeenkomst. Bijvoorbeeld voor huur en in de bouw.
Huur
Door Corona moesten diverse zaken, vooral in de horeca, vanaf 15 maart 2020 tot 1 juni 2020 hun deuren tijdelijk sluiten. Deze overheidsmaatregel was genomen om de verspreiding van het virus te bestrijden. Het gevolg was dat bezoekers wegbleven, omzetten daalden maar de huur toch volledig betaald moest worden. Veel huurders zijn naar de rechter gestapt voor huurprijsverlaging. Eerder blogde ik al dat de Hoge Raad heeft ingegrepen. Voor veel huurovereenkomsten bedrijfsruimte, gesloten voor 15 maart 2020, geldt dat de opgelegde sluiting een onvoorzienbare omstandigheid betreft. De omstandigheid rechtvaardigt huurprijsvermindering (en dus geen prijsstijging). Als gevolg van dit arrest is het het nieuwe ROZ-standaard model Winkelruimte per 2022 vastgesteld. Daarin is onder andere opgenomen dat de beperking in het gebruik van het gehuurde door overheidsmaatregelen geen gebrek oplevert. Vriendelijk voor de verhuurder, aandachtspunt voor de potentiële huurder.
Beteugeling huurprijzen
Huurprijzen van geliberaliseerde woonruimten[1] konden tot 1 mei 2021 jaarlijks verhoogd worden met het contractuele of wettelijk indexcijfer. Dit is beteugeld voor in ieder geval 3 jaar. Het huurverhogingspercentage is sinds 1 mei beperkt tot het inflatiecijfer + 1%. Vanaf november 2021 is de inflatie echter flink gestegen en zet door. Reden genoeg voor de wetgever om weer in te grijpen. De maximale huurstijging wordt per 1 januari 2023 gebaseerd op de loonontwikkeling + 1%. Hierbij baseert het CBS de loonontwikkeling in december op het gemiddelde Cao-loonindexcijfer over de maanden december tot en met november. Huurders van niet-geliberaliseerde woonruimte met een inkomen van of onder 120% van het sociaal minimum krijgen een wettelijke eenmalige huurverlaging tot € 550,00. Gemiddeld komt dit neer op huurverlaging van € 57,00 per maand.
Bouw
Doordat de productieprocessen stil hebben gelegen en de prijzen zijn gestegen, worden deze prijsstijgingen zo veel mogelijk doorberekend aan de koper. Ook heeft dit invloed op de verplichtingen uit gesloten overeenkomsten. Prijzen zijn vastgelegd en kunnen niet zomaar worden gewijzigd. De Raad van Arbitrage voor de Bouw heeft op 25 augustus 2022 al bepaald dat de prijsstijgingen als uitwerking van de oorlog in de Oekraïne een onvoorzienbare omstandigheid zijn. Ook hiervoor geldt net als bij Corona dat de opdrachtgever geen ongewijzigde instandhouding van de aannemingsovereenkomst mag verwachten. Dit is het handvat om de aannemingsovereenkomst te wijzigen.
Niet elke situatie kan worden voorkomen. Het begint bij het opstellen van goede overeenkomst met bijpassend advies. Bij Schakenraad Advocaten bent u hiervoor aan het goede adres. Voorkomen is altijd beter dan genezen.
[1] Daar is sprake van bij een zelfstandige woonruimte met een huurprijs van € 808,06 of meer per maand.